De waarde van ‘Deutsche gründlichkeit’ staat ter discussie. Het einde van de wereld komt sneller dichterbij omdat er meer uitgestoten wordt dan we dachten. Het kost Martin Winterkorn, een van de meest invloedrijke personen binnen de auto-industrie, zijn functie. En het kost Volkswagen zo’n 16 miljard aan beurswaarde.
En het enige dat ik me blijf afvragen: Is er dan niemand binnen Volkswagen met genoeg integriteit die geprobeerd heeft dit aan de kaak te stellen?
Martin Winterkorn zegt dat hij er zelf niks vanaf wist. Wat ik in zijn functie dan ook weer kwalijk vind. Hij is en blijft (oh nee, was) eindverantwoordelijk voor wat er gebeurd binnen Volkswagen.
Het voordeel van zijn onwetendheid is dat het hem dan niet aan te rekenen is bewust fraude gepleegd te hebben.
Maar er móet toch minimaal één iemand zijn die op de hoogte was en ook nog een wat vervelend onderbuikgevoel kreeg van het manipuleren van testresultaten op deze schaal.
Hoe hebben ze dat gedaan dan?
Volkswagen heeft software in zijn diesel auto’s geplaatst waarmee de uitstoot gemanipuleerd wordt.
Door de specifieke vorm van de testen kan er door verschillende voorwaarden bepaald worden of er sprake is van een test situatie.
Tijdens de emissie testen wordt de auto op een rollerbank in een laboratorium gezet. De software herkent o.a. aan de positie van het stuur van de auto dat deze op een rollerbank staat.
De software verandert op dat moment o.a. de ratio van lucht en brandstof naar de motor en de temperatuur van de motor. Door deze tijdelijke aanpassingen worden de emissie standaarden wel gehaald.
Daarmee krijgt de auto een mooier cijfer in de brochure. Er zullen meer mensen geneigd zijn een Volkswagen te kopen.
En, ook niet onbelangrijk, krijgt Volkswagen als bedrijf van verschillende overheden een extra inkomen in de vorm van subsidies, omdat ze zou goed bezig zijn.
Na de emissie testen wordt de auto van de rollerbank gereden en in de normale situatie past de software de manipulaties weer aan. Hiermee heeft de auto zijn normale uitstoot weer terug.
Dat er heel lang niemand op het idee gekomen is om de uitstoot van auto’s ook eens op de gewone weg te testen is een ander raadsel.
Doen wat je gevraagd wordt?
Ik kan me zo voorstellen dat deze specifieke software door een bepaald team binnen Volkswagen gemaakt is. Je wilt tenslotte niet dat iedereen hiervan op de hoogte is.
Wat ik me dan afvraag is of er niemand binnen dat team zich heeft nagedacht over of het wel klopt waar ze mee bezig waren?
Of is het zo dat niemand daar over nadenkt en gewoon doet wat er gevraagd wordt?
Natuurlijk, Duitse bedrijven staan bekend om hun hiërarchie. Dus misschien is het wat minder geaccepteerd om naar je manager of baas te lopen en aan te geven dat je twijfels hebt bij waar ze mee bezig zijn.
Maar als je op de hoogte bent van een dergelijke fraude dan hoor je zoiets opzij te schuiven en te doen wat goed is.
Is het niet de bedoeling dat je zelf nadenkt over het grotere plaatje van jouw werk? Of moet je je beperken tot wat er binnen je team afspeelt?
De software tester van Volkswagen
Ik ga er van uit dat Volkswagen wel “iets doet” op het gebied van testen bij hun softwareontwikkeling.
Hoe zou de tester in het team van deze software hier in hebben gestaan?
Heeft hij puur en alleen naar de technische specificaties gekeken? En ja, de software voldeed aan de specificaties. De belangrijkste bevindingen zijn opgelost en verder geen blokkerende zaken tegen gekomen. We kunnen dus met een goed gevoel een positief vrijgave advies geven voor het in gebruik nemen ervan?
Heeft hij nergens gedacht over het uiteindelijke doel van de software?
Om goed te kunnen testen vind ik dat je altijd moet weten wat het doel is van de applicatie. Alleen in dat geval kun je er voor zorgen dat het voldoet aan waarvoor het gemaakt wordt.
Het kan perfect gespecificeerd zijn en ook nog eens volledig gebouwd volgens specificatie (komt dat voor?), maar als de applicatie het einddoel mist dan blijft het waardeloze software.
Aangezien het doel in dit geval het manipuleren van de uitstoot was voldeed de software daar natuurlijk wel weer aan. Vanuit dat oogpunt zou het dus ook nog geen reden tot klagen hoeven te zijn.
Maar als je op de hoogte bent dat het doel het plegen van fraude is dan komt er ook nog een ethische kant bij kijken.
Ethiek op de werkvloer
Hoe ver zou jij gaan in je werk? Wat ben jij bereid om te accepteren van jouw werk- of opdrachtgever?
Natuurlijk ben je blij met je baan en doe je alles voor je werkgever. Al denk ik dat er een punt is waar ethiek en integriteit de overhand krijgt en je gaat twijfelen over je werk.
Door jouw werkzaamheden kun je direct of indirect mee werken aan zaken voor jouw werk- of opdrachtgever die (in jouw ogen) niet ethisch verantwoord zijn.
Voor de ene persoon is deze ethische kwestie belangrijker dan voor de andere. Toch zal iedereen een grens hebben waar ze zeggen: “Tot hier en niet verder”.
Bij jou kan de grens liggen bij privacy schending van de klanten, of het overbodig maken van werknemers door automatisering. Voor de ander ligt de grens pas bij fraude of andere illegale praktijken.
En blijkbaar zijn er dus ook mensen bij wie fraude en manipulatie nog niet de grens bereiken is om er iets tegen te doen.
Wat kun je zelf doen als je twijfelt over de ethiek van jou werkt?
Allereerst kun je er voor kiezen om er geen deel meer van uit te maken en je ontslag nemen. In het geval van interne ethische conflicten is dit vaak de juiste oplossing.
Bij fraude ligt het volgens mij iets anders. Daar zijn er nog anderen die het niet weten en er de dupe van zijn.
Je kunt er dus voor kiezen om weg te lopen en het proberen te vergeten bij je volgende baan. Maar ik vind dat je de plicht hebt om fraude ook aan het licht te brengen en de schade bij anderen te voorkomen.
Natuurlijk is het lastig om dat te doen, maar als je het niet probeert lukt het zeker niet.